شانه به شانه صف مي‌ کشند. دست‌هاي نياز که به سمت آسمان بلند مي‌شود، زمزمه «اللهم اهل الکبرياء و العظمة و اهل الجود و الجبروت»اوج مي‌گيرد. احساس مي‌کني پاهايت از زمين خاکي جدا شده است و در فضاي ديگري سير مي‌کني؛ فضاي خلوص، تسليم و تقوا. اين حس، پاداش يک ماه روزه‌داري خالصانه پرهيزکاران است که نصيب مؤمنان حقيقي مي‌شود.

شيريني که به دهان مي‌بري و کامت در روز عيد شيرين مي‌گردد، نشانه اين است که در بقيه ايام سال نيز بايد به شيريني‌ها، خوبي‌ها و خلوص رمضان وفادار بماني. اجازه ندهي تلخي گناهان ريز و درشت، دامن زندگي و ثانيه‌هايت را بگيرد. خوب بودن فقط مختص يک ماه نيست. خوب بودن را در سراسر زندگي به همراه داشته باش. «اَلَّلهُمَّ اِنّي اَسْئَلُکَ خَيْرَ ما سَئَلَکَ بِه عِبادُک الصّالِحُونَ وَ اَعوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الْمُخلَصُون».

عيد فطر جشن تولد فطرت

عيد فطر، جشن تولد فطرت است؛ فطرتي که از غبارها و زنگارها پاک شده و اکنون در زيباترين شکل خود خودنمايي مي‌کند. به خودم مي‌انديشم، من کجا و ميهماني خدا کجا. غبار جهل و سياهي گناه، قلبم را آلوده کرده است و خريداري براي اين قلب زنگار گرفته نمي‌يابم. به خدايم مي‌انديشم که سراسر لطف است و مهربان‌ترين مهربانان. غفار است و بنده‌نواز.

مرا به ميهماني خودش دعوت مي‌کند و قلبم را جلا مي‌دهد. يادم مي‌آورد فطرت توحيدي‌ام را، يادم مي‌آورد مبارزه با شيطان دروني و بيروني‌ام را. خودم، خدايم، جايگاهم را که فراموش کرده بودم، به ياد مي‌آورم. اکنون که ميهماني تمام شده و عيد فطر فرا رسيده، انگار از نو متولد مي‌شوم و به روشني مي‌بينم که بازگشت به فطرتم را جشن گرفته‌ام. اميرمؤمنان علي(ع) نيز جشن فطرت را اين‌گونه به عيد فطر نسبت مي‌دهد:

«اين عيد کسي است که خدا روزه‌اش را پذيرفته، نماز او را ستوده و هر روز که خدا نافرماني نشود، آن روز عيد است.»

عيد شکر

عيد فطر، روز شکرگزاري از حق تعالي است که در ظلمت جسم، چراغ روشن فطرت را نهاد تا هميشه پرتوافشان باشد و حيات‌بخش. مقام معظم رهبري نيز دراين باره مي‌فرمايد:

عيد رمضان، در حقيقت عيد شکر است؛ شکر به خاطر توفيق گذراندن دوران يک ماهه ضيافت الهي. شکر روزه‌داري. شکر توفيق عبادت و ذکر و خشوع و توسل به بارگاه کبريايي حضرت حق. حقيقتاً هم براي اين شکر، انسان مؤمن بايد عيد بگيرد.

عيد وحدت

ميزبانت دلت را نوراني و لطيف ساخته و زنجيرهاي شيطاني را از دست و پايت گشوده است. اکنون زمان آن رسيده که با همه هم‌کيشانت که همچون تو پذيرايي شده‌اند، اجتماعي بزرگ و بس نيرومند بسازيد؛ آن‌طور که تمام دشمنان را مرعوب خويش گردانيد.

مقام معظم رهبري در سخنراني خود در خطبه‌هاي عيد سعيد فطر، مهم‌ترين معنا و مضمون اين عيد را اتحاد و وحدت و مستحکم شدن دل‌ها به واسطه ايمان به خدا دانستند و تأکيد کردند:

تنها راه موفقيت و پيشرفت امت اسلامي در عرصه‌هاي مختلف و تسلط بر سرنوشت خويش و مقابله با تهديدهاي مغرورانه مراکز قدرت جهاني، وحدت کلمه و پرهيز از اختلاف و تفرقه است.

عيد معنويت

غرض از عيد نه آن است که از باب جلال - - - - - - جامه ناز بپوشند به الطاف مزيد

اي خوش آن عيد کز آن شاه و گدا خوش باشند - - - - - که چنين عيد سعيد است و جز اين نيست‌سعيد

مقام معظم رهبري در جايي، درباره سادگي در روز عيد فطر، داستاني را از زمان امام علي(ع) نقل مي‌کند و مي‌فرمايد: يکي از ياران آن حضرت مي‌گويد روز عيد فطر در خانه اميرمؤمنان بر او وارد شدم. در مقابل او، سفره‌اي گسترده و غذاي بسيار متواضعانه‌اي در مقابل حضرت گذاشته شده بود.

عرض کردم: يا اميرالمؤمنين! شما روز عيد چنين غذاي کم‌اهميت و کم‌ارزشي مي‌خوريد؟ معمول اين است که در روزهاي عيد، مردم بهترين غذاهاي خود را مي‌خورند؛ شما به اين غذا اکتفا کرديد؟ فرمود: امروز، روز عيد است، اما براي کساني که مورد مغفرت الهي قرار گرفته باشند؛ يعني عيد بودنِ امروز، به خوردن غذاهاي رنگين و دل‌خوش کردن به شادي‌هاي کودکانه نيست. اين عيد واقعي است براي کساني که بتوانند و توانسته باشند مغفرت الهي را براي خودشان تحصيل کنند.

مقام معظم رهبري در اين باره مي‌فرمايد:

البته گفته شده است در عيد فطر به يکديگر تحيت بگوييد، لباس‌هاي تازه‌خود را بپوشيد، آن روز را روز عيد و شادماني بدانيد، اما جوهر اين عيد عبارت است از توجه به معنويت و طلب مغفرت و درخواست رحمت پروردگار.

عيد پاداش

عيد فطر، روز دريافت جوايز و پاداش است؛ جوايزي آسماني و پاداش‌هايي از جنس رستگاري.

مولاي متقين در يکي از خطبه‌هاي عيد فطر چنين فرمود:

اي بندگان خدا! بدانيد نزديک‌ترين و کمترين چيز که براي مردان و زنان روزه‌گير فراهم است، اين است که فرشته‌اي در آخرين روز ماه رمضان به آنان ندا مي‌دهد که اي بندگان خدا! بر شما مژده باد که گناهان گذشته شما آمرزيده شد و بنگريد که در آينده چگونه خواهيد بود.

عيد است و آخر گل و ياران در انتظار - - - - - ساقي به روي شاه ببين ماه و مي ‌بيار

دل برگرفته بودم از ايام گل ولي - - - - - کاري بکرد همت پاکان روزه‌دار

عيد بشارت

امروز روز عيد فطر است؛ عيدي که زمين و زمان را غرق شادي و سرور کرده است.

ساکنان زمين به شکرانه يک ماه عبادت و نيايش، عيد گرفته‌اند و ساکنان آسمان نيز مأمور شده‌اند پاداش‌هايي را از سوي عرش الهي براي ساکنان اين کره خاکي بياورند و به راستي که در اين روز بزرگ، زمين و زمان و آسمان در جوش و خروشند. عيد فطر، عيد زيبايي‌هاي معنوي، عيد بشارت و عيد سعادت است.

حافظ منشين بي مي ‌و معشوق زماني - - - - - کايام گل و ياسمن و عيد صيام است

روز لقاءالله

حضرت امام خميني(ره) در اين مورد، سخنان قابل توجهي ارائه کرده و مي‌فرمايد:

آن برداشتي که اهل معرفت از عيد مي‌کنند، با آن برداشتي که ديگران مي‌کنند بسيار متفاوت است. آنها بعد از اينکه در ماه مبارک رمضان آن رياضت‌ها را مي‌کشند و کشيدند، روز عيد روز لقاءالله است.